Het kabinetsplan voor de kinderopvang rammelt aan alle kanten

Gratis, of bijna gratis, kinderopvang is volgens het kabinet een oplossing voor krapte op de arbeidsmarkt, het bestrijden van kansenongelijkheid, en het uitbannen van de complexiteit van de kinderopvangtoeslagregeling voor ouders. Maar kloppen de aannames van het kabinet wel, en hoe haalbaar zijn de kabinetsplannen?

In ESB laat ik zien dat geen van die aannames wordt ondersteund door wetenschappelijk onderzoek:
1. De huidige kabinetsplannen leveren niet meer, maar minder arbeidsparticipatie op.
2. De plannen leveren volgens de beschikbare literatuur ook geen meerwaarde voor de kansengelijkheid op.
3. De kinderopvang kampt nu al met personeelstekorten, en door de kabinetsplannen zullen die verder uit de hand lopen.

Bijna gratis kinderopvang levert volgens de wetenschap niet meer, maar minder arbeidsparticipatie op – levert geen meerwaarde voor kansengelijkheid, en is – gelet op de arbeidsmarktprognoses – simpelweg niet te ‘bemensen’.

Inmiddels wordt er aan alle kanten gewerkt aan de kabinetsplannen, en worden er oplossingen bedacht voor de knelpunten die ontstaan bij de invoering ervan. Het ontbreekt echter aan evidence-based motieven voor een stelselwijziging die deze oplossingen nodig maken.

De grootste problematiek waarmee de kinderopvang kampt, is – net als in veel andere branches – het personeelstekort. Dat is aanzienlijk toegenomen door een beleidswijziging (de Wet IKK), waarvoor tot nu toe iedere onderbouwing ontbreekt.

Evidence-based beleid zou leiden tot het afblazen van de plannen voor (bijna) gratis kinderopvang, het terugdraaien van de plannen om de IACK af te bouwen en het schrappen van de aangescherpte kwaliteitseisen. Op basis van relevant onderzoek en een economische kostenbaten-analyse zou dat de voorkeur moeten hebben boven de huidige kabinetsplannen.